7 bài tập phục hồi chức năng sau tai biến tại nhà hiệu quả nhất

BS. Nguyễn Thùy Ngoan

Tư vấn chuyên môn - Tham vấn y khoa

Bác sĩ chuyên khoa: Nguyễn Thùy Ngoan

Việc phục hồi chức năng sau tai biến là một quá trình dài và đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực từ bệnh nhân. Trong bài viết này, hãy cùng t4ghcm tìm hiểu về tầm quan trọng của bài tập phục hồi chức năng bệnh nhân tai biến tại nhà. Cùng những lưu ý khi thực hiện để đạt được kết quả tốt nhất.

Khả năng phục hồi chức năng sau tai biến

Khả năng phục hồi chức năng sau tai biến phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ nặng của tai biến, thời gian bắt đầu điều trị, chế độ tập luyện, dinh dưỡng và tâm lý hỗ trợ. Tuy nhiên, nếu điều trị kịp thời và kết hợp với các phương pháp phục hồi chức năng đa dạng như tập luyện, thực phẩm. Hay các hoạt động tâm lý hỗ trợ và dùng thuốc được kê đơn bởi bác sĩ, sẽ giúp nâng cao khả năng phục hồi chức năng sau tai biến.

Các bài tập phục hồi chức năng sau tai biến có thể được thiết kế riêng cho từng bệnh nhân để phù hợp với trình độ và tình trạng sức khỏe của họ. Tóm lại, khả năng phục hồi chức năng sau tai biến phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Đòi hỏi sự hỗ trợ và cố gắng liên tục từ bệnh nhân, gia đình và các chuyên gia y tế.

Cách phục hồi chức năng sau tai biến tại nhà

Phục hồi chức năng sau tai biến là quá trình tốn thời gian và đòi hỏi sự nỗ lực. Tuy nhiên, việc thực hiện bài tập tại nhà có thể cải thiện chức năng vận động cho những người bị tai biến. Dưới đây là một số cách phục hồi sau tai biến tại nhà:

Tư thế nằm và lăn trở 

Trong giai đoạn đầu tiên của phục hồi chức năng sau tai biến, người thân có thể giúp bệnh nhân thay đổi tư thế nằm hoặc lăn trở. Dưới đây là các bước hướng dẫn chi tiết cho việc thực hiện tư thế này: 

  • Bước 1: Người bệnh nằm ngửa trên giường cứng và phẳng.
  • Bước 2: Người chăm sóc nắm chặt chân bên trái và đưa người bệnh sang bên phải, đặt gối dưới lưng để giữ thăng bằng.
  • Bước 3: Dùng tay phải đưa gối và đùi bên phải lên, giữ vai bên phải và đưa người bệnh sang bên trái.
  • Bước 4: Lặp lại quá trình từ bước 2 đến bước 3 khoảng 5-15 phút.
Tư thế nằm và lăn trở
Tư thế nằm và lăn trở

Hỗ trợ sinh hoạt hàng ngày

Hỗ trợ sinh hoạt hàng ngày là một phần quan trọng trong việc phục hồi chức năng sau tai biến. Đây bao gồm việc giúp đỡ bệnh nhân thực hiện các hoạt động như tắm rửa, ăn uống, thay quần áo và vệ sinh cá nhân. 

Ngoài ra, cũng cần hỗ trợ trong việc tập các bài tập thể dục và vận động để cải thiện sức khỏe và chức năng cơ thể. Việc hỗ trợ này có thể do người thân, người chăm sóc hoặc nhân viên y tế thực hiện, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và nhu cầu của người bệnh.

Tập đứng và thăng bằng

Dưới đây là các bước tập đứng và thăng bằng để phục hồi chức năng sau tai biến:

  • Bước 1: Tích cực hỗ trợ người bệnh thực hiện bài tập tập đứng và thăng bằng.
  • Bước 2: Tập duỗi, gấp các bộ phận là khớp gối, khớp háng bên bị liệt rồi từ từ ngồi và đứng dậy.
  • Bước 3: Đứng thẳng, chia đều trọng lượng cho cả 2 chân
  • Bước 4: quay đầu nhìn ra sau vai hai bên, thực hiện các động tác nghiêng người, đưa hai tay sang phải, sang trái, lên đầu.
  • Bước 5: Tập đi bộ thường xuyên, ít nhất 15 phút mỗi ngày khi đã đứng vững.
Tập đứng và thăng bằng 
Tập đứng và thăng bằng

Tập đi bộ

Điều trị phục hồi chức năng sau tai biến có thể được thực hiện theo các bước sau:

  • Tự đứng lên và bước đi: Đây là cách phục hồi nhanh chóng và hiệu quả nhất. Người nhà cần tích cực hỗ trợ bệnh nhân thực hiện bài tập này. Tập duỗi, gấp  khớp gối, khớp háng rồi từ từ ngồi và đứng dậy. Sau khi đã đứng vững, bệnh nhân có thể tập đi bộ.
  • Tập đi cho người tai biến: Sau khi đã đứng vững, bệnh nhân nên tập đi bộ ít nhất 15 phút mỗi ngày. Trong khoảng thời gian đầu tiên, có thể cần người nhà hỗ trợ, giúp đỡ hoặc tập đi với nạng. Tuy nhiên, nếu tập luyện thường xuyên, kiên trì, bệnh nhân sẽ càng ngày càng tiến bộ và có thể tự đi được.

Các bài tập tự vận động

Dưới đây là các bài tập giúp phục hồi chức năng cho người bệnh tai biến và đề phòng các biến chứng teo khớp, cứng cơ:

Đưa hai tay lên phía đầu:

  • Đan các ngón tay bên lành vào ngón tay bên liệt, đưa hai tay cùng duỗi thẳng về phía đầu.
  • Đặt khuỷu tay ngang tai và hạ về vị trí cũ.
  • Luyện tập 10-15 lần mỗi ngày.

Nâng mông lên khỏi mặt giường:

  • Nằm ngửa trên giường, đặt hai tay dọc theo thân minh, hai chân đặt sát nhau và gấp lại.
  • Nâng hông càng cao càng tốt.
  • Luyện tập khoảng 10 -12 lần và có thể đếm số để biết ước chừng.
  • Những bài tập này sẽ giúp cho người bệnh tai biến dễ dàng di chuyển và phòng ngừa các biến chứng teo khớp, cứng cơ.

Tập phục hồi các cơ bên liệt

Đây là một phương pháp quan trọng trong việc phục hồi chức năng cho người bệnh sau tai biến. Điều này thường đòi hỏi sử dụng các dụng cụ tập thích hợp, tuy nhiên nếu không có thì người bệnh vẫn có thể luyện tập bằng cách thực hiện những động tác đơn giản như: 

  • Duỗi, gập cánh tay bên liệt, bật/tắt công tắc điện, mở đóng nắp, kéo ngăn tủ.
  • Đối với chân, người bệnh có thể bắt chéo chân bên lành sang bên bị liệt và giữ tư thế trong khoảng 5-10 phút hoặc khi bộ phận chân liệt không còn run hoặc giật thì dừng
  • Để phục hồi cơ cổ, người bệnh có thể được hỗ trợ từ người thân để từ từ ngồi dậy rồi thực hiện các động tác ngoái cổ về phía 2 bên vai, phía sau hoặc cúi đầu, ngẩng lên.
Phục hồi các cơ bên liệt 
Phục hồi các cơ bên liệt

Tập nói

Dưới đây là một số phương pháp tập nói để phục hồi chức năng cho người bệnh tai biến:

  • Tập luyện hơi thở: Hít sâu vào và thở ra chậm rãi, tập trung vào việc phát âm các từ đơn giản như “ee”, “oo”…
  • Tập đọc: Đọc các câu đơn giản trên sách, báo hoặc tạp chí và cố gắng phát âm đúng các từ.
  • Tập nói chuyện: Tham gia các hoạt động tập nói chuyện như đọc sách cho người khác nghe hoặc tham gia các nhóm hội thoại.

Một số điều cần lưu ý khi phục hồi chức năng sau tai biến

Loại bỏ nguy cơ gây tai biến

Điều này có thể được đạt được bằng cách giảm yếu tố nguy cơ như huyết áp cao, đái tháo đường, xơ vữa động mạch,…

Thực hiện phục hồi chức năng kiên trì và thường xuyên

Quá trình phục hồi chức năng là dài hơi và đòi hỏi sự kiên nhẫn, bền bỉ. Bệnh nhân cần tập luyện thường xuyên và kiên trì để đạt được kết quả tốt nhất.

Về vị trí đặt giường 

Vị trí đặt giường bệnh cần đảm bảo thoải mái và thuận tiện cho việc tập luyện cũng như giúp giảm nguy cơ tạo áp lực trên các cơ, khớp.

Quan sát bệnh nhân khi đang luyện tập

Cần quan sát bệnh nhân khi tập luyện để đảm bảo an toàn và tránh tình trạng tai biến tái phát. Nếu cần thiết, người thân hoặc nhân viên y tế có thể hỗ trợ trong quá trình tập luyện.

Chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng cần được điều chỉnh để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể và giúp tăng cường sức khỏe trong quá trình phục hồi chức năng.

Các lưu ý để giúp bệnh nhân phục hồi chức năng sau tai biến 
Các lưu ý để giúp bệnh nhân phục hồi chức năng sau tai biến

Tạm kết

Trên đây là những thông tin về phục hồi chức năng cho bệnh nhân sau tai biến mà t4ghcm đã chia sẻ. Hy vọng thông tin trên sẽ hữu ích cho những người đang cần tìm kiếm giải pháp phục hồi chức năng sau tai biến.

5/5 - (1 bình chọn)

Tin liên quan