HIV/AIDS là gì? Nguyên nhân và triệu chứng thường gặp

BS. Nguyễn Thùy Ngoan

Tư vấn chuyên môn - Tham vấn y khoa

Bác sĩ chuyên khoa: Nguyễn Thùy Ngoan

HIV là vi-rút gây bệnh AIDS, một trong những căn bệnh lây truyền qua đường tình dục và đường máu phổ biến nhất trên toàn thế giới. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, HIV có thể gây suy giảm mạnh hệ miễn dịch và dẫn đến bệnh AIDS. Hãy cùng T4G tìm hiểu thêm về chủ đề HIV là gì, các nguyên nhân và triệu chứng thường gặp để có được cái nhìn tổng quan về căn bệnh này.

HIV là gì?

Khái niệm HIV (Human Immunodeficiency Virus) là một loại vi-rút tấn công hệ miễn dịch của con người, gây suy giảm chức năng miễn dịch và là nguyên nhân chính gây ra bệnh AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome).

Con đường lây truyền của HIV là gì ?

  • Qua quan hệ tình dục: Lây nhiễm HIV có thể xảy ra khi có quan hệ qua đường âm đạo, hậu môn hoặc đường miệng với người bị nhiễm bệnh. Virus có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết loét ở miệng, vết rách ở trực tràng hoặc âm đạo.
  • Dùng chung kim tiêm: Sử dụng chung dụng cụ tiêm chích ma túy qua đường tĩnh mạch là nguyên nhân của việc lây nhiễm HIV và các bệnh truyền nhiễm khác.
  • Từ truyền máu: Virut HIV có thể lây truyền qua đường truyền máu, khi việc sàng lọc nguồn máu để tìm kháng thể HIV chưa thực hiện nghiêm ngặt hoặc bệnh nhân tự ý truyền máu khi chưa qua sàng lọc.
  • Từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai, sinh nở hoặc cho con bú: Người mẹ nhiễm HIV sẽ lây sang cho con. Mẹ bị nhiễm HIV nếu được điều trị trong thời gian mang thai có thể giảm nguy cơ trong việc lây truyền sang con của họ.
Các con đường lây nhiễm của HIV
Các con đường lây nhiễm của HIV

Nguyên nhân bị hiv

Dưới đây là các nguyên nhân bị hiv:

  • Quan hệ tình dục không biện pháp an toàn với người nhiễm bị HIV
  • Sử dụng chung kim tiêm hoặc đồ dùng cá nhân với người nhiễm HIV
  • Tiếp xúc với máu của người nhiễm HIV, chẳng hạn như qua chia sẻ kim tiêm hoặc máu như trong các trường hợp truyền máu không an toàn
  • Lây từ mẹ sang con khi người mẹ bị nhiễm HIV
  • Sử dụng ma túy bằng đường tiêm
  • Sử dụng đồ dùng cá nhân không được vệ sinh sạch sẽ hoặc không được tiệt trùng đúng cách
  • Chỉ số miễn dịch của cơ thể yếu do ung thư, bệnh tim mạch, hoặc sử dụng corticosteroid trong thời gian dài.

Triệu chứng của người mắc HIV theo từng giai đoạn

Người mắc HIV có thể trải qua ba giai đoạn khác nhau. Dưới đây là triệu chứng của người mắc HIV theo từng giai đoạn.

Giai đoạn nhiễm trùng tiên phát

Các triệu chứng có thể xuất hiện từ 2-4 tuần sau khi bị nhiễm HIV, nhưng cũng có thể không có triệu chứng trong một vài tháng.

  • Triệu chứng thường bắt đầu với cơn sốt, đau đầu, đau họng và viêm nướu.
  • Nhiều người còn có các triệu chứng khác như nổi mề đay, mệt mỏi, đau cơ và khó thở.
  • Triệu chứng này thường kéo dài trong 1 tuần- 1 tháng và sau đó có thể biến mất hoặc trở nên ít rõ rệt hơn.

Giai đoạn mãn tính

HIV là bệnh mãn tính có thể xuất hiện những triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào mức độ suy giảm hệ miễn dịch của bệnh nhân, bao gồm:

  • Mệt mỏi
  • Đau đầu
  • Viêm họng
  • Mất cân bằng nước trong cơ thể (gây ra một số vấn đề về thận)
  • Nhiễm khuẩn da
  • Đau khớp
  • Các triệu chứng về tiêu hóa, bao gồm tiêu chảy

Giai đoạn AIDS

Thế nào là HIV AIDS? Giai đoạn này xảy ra khi hệ miễn dịch của người mắc HIV suy giảm đến mức độ nguy hiểm.

  • Các triệu chứng thường bao gồm sốt kéo dài, ho, đau họng, mất cân nặng và mệt mỏi.
  • Nhiều người còn bị nhiễm khuẩn phát sinh do hệ miễn dịch suy giảm, gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy và nhiễm trùng đường hô hấp.
  • Trong giai đoạn này, có thể xảy ra các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng, bao gồm nhiễm khuẩn nặng, ung thư và bệnh về hệ thống thần kinh.
Triệu chứng của HIV qua từng giai đoạn 
Triệu chứng của HIV qua từng giai đoạn

Đối tượng nào cần thực hiện xét nghiệm hiv

Dưới đây là những đối tượng cần thực hiện xét nghiệm HIV:

  • Những người có hành vi quan hệ tình dục không an toàn hoặc không có bảo vệ.
  • Những người đã có nhiều đối tác tình dục hoặc quan hệ tình dục với người bị nhiễm HIV.
  • Những người sử dụng chung kim tiêm hoặc dụng cụ tiêm chích, đặc biệt là trong các trung tâm tiêm chích ma túy.
  • Những người xăm mình, khoan lỗ, phẫu thuật thẩm mỹ không an toàn.
  • Những người bị nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như bệnh lậu, bệnh sùi mào gà.
  • Những người bị nhiễm viêm gan B hoặc C, vì những người này có nguy cơ cao bị nhiễm HIV.
  • Những người đã từng được chẩn đoán mắc bệnh lậu, viêm gan hoặc bệnh tình dục khác.
  • Những người có triệu chứng bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch, như bệnh thận hoặc bệnh lupus.
  • Những người có kết hôn hoặc kết bạn với người bị nhiễm HIV và muốn có con hoặc đang mang thai.

Phương pháp chẩn đoán HIV là gì?

Phương pháp chẩn đoán HIV là các xét nghiệm máu và xét nghiệm miễn dịch nhằm phát hiện sự có mặt của kháng thể và/hoặc antigen HIV trong cơ thể để biết nhiễm hiv như thế nào. Các phương pháp chẩn đoán HIV bao gồm:

  • Xét nghiệm kháng thể HIV: Xét nghiệm máu để phát hiện kháng thể chống lại HIV. Kết quả xét nghiệm này sẽ được thông báo sau khoảng 2-4 tuần.
  • Xét nghiệm antigen HIV: Xét nghiệm máu để phát hiện các đại lượng antigen HIV trong máu. Kết quả xét nghiệm này có thể được thông báo sau vài ngày.
  • Xét nghiệm PCR (polymerase chain reaction): Phương pháp này phát hiện RNA hoặc DNA của HIV trong máu. Nó được sử dụng để xác định sự có mặt của virus trong cơ thể, đặc biệt là trong giai đoạn sớm của bệnh. Kết quả xét nghiệm PCR có thể được thông báo sau vài ngày.
  • Xét nghiệm miễn dịch: Phương pháp này đo nồng độ kháng thể HIV bằng cách sử dụng các chất hóa học và máy móc. Kết quả xét nghiệm miễn dịch có thể được thông báo sau vài ngày.

Tất cả các phương pháp chẩn đoán HIV phải  thực hiện tại các cơ sở y tế uy tín bởi các chuyên gia y tế có kinh nghiệm.

Phương pháp xét nghiệm HIV 
Phương pháp xét nghiệm HIV

Những việc cần làm khi phát hiện mình bị nhiễm HIV

Khi phát hiện mình bị nhiễm HIV, bạn cần thực hiện những việc sau:

  • Đi khám và điều trị: Đi khám và điều trị tại các cơ sở y tế chuyên khoa về HIV/AIDS. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm cần thiết để xác định tình trạng sức khỏe và đề xuất phương pháp điều trị thích hợp.
  • Tuân thủ điều trị: Nếu được chỉ định điều trị, bạn cần tuân thủ đầy đủ các liều thuốc và lịch trình điều trị được đề ra bởi bác sĩ.
  • Chăm sóc sức khỏe: Điều trị HIV cần sự quan tâm đặc biệt đến sức khỏe. Bạn cần chăm sóc sức khỏe đều đặn, tuân thủ các quy tắc vệ sinh cá nhân, ăn uống và vận động đúng cách để tăng cường sức đề kháng và duy trì sức khỏe tốt.
  • Thay đổi lối sống: Thay đổi lối sống là cần thiết để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HIV cho người khác. Bạn cần thay đổi cách sống, thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh lây nhiễm cho người khác.

Cách phòng tránh hiv

Để phòng tránh HIV, bạn có thể thực hiện những cách sau đây:

  • Sử dụng bảo vệ khi quan hệ tình dục: sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để ngăn ngừa lây nhiễm HIV.
  • Tránh sử dụng chung kim tiêm: không sử dụng chung kim tiêm với người khác, đặc biệt khi sử dụng ma túy hoặc các loại thuốc không được kê đơn.
  • Sàng lọc máu: đảm bảo sử dụng máu và sản phẩm máu an toàn, được sàng lọc và kiểm tra HIV trước khi sử dụng.
  • Kiểm soát nhiễm trùng khác: các bệnh nhiễm trùng khác cũng có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV. Kiểm soát các bệnh nhiễm trùng khác như viêm gan hoặc bệnh lậu có thể giảm nguy cơ nhiễm HIV.
  • Hạn chế số lượng đối tác tình dục: giảm số lượng đối tác tình dục của mình cũng là cách để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV.
  • Cung cấp giáo dục về HIV: cung cấp cho mọi người các kiến thức về HIV/AIDS, những nguy cơ và cách phòng ngừa có thể giúp ngăn ngừa và kiểm soát lây nhiễm HIV/AIDS.
Phòng tránh bệnh HIV/AIDS 
Phòng tránh bệnh HIV/AIDS

Tạm kết

Với những thông tin đã được t4ghcm cung cấp, ta có thể thấy rằng HIV là một căn bệnh nguy hiểm. HIV có khả năng lây lan và gây tổn thương đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của con người. Việc hiểu rõ về HIV/AIDS, cách phòng ngừa và điều trị bệnh sẽ giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe và đảm bảo cuộc sống an toàn và lành mạnh hơn.

5/5 - (1 bình chọn)

Tin liên quan