Bệnh tay chân miệng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

BS. Nguyễn Thùy Ngoan

Tư vấn chuyên môn - Tham vấn y khoa

Bác sĩ chuyên khoa: Nguyễn Thùy Ngoan

Bệnh tay chân miệng là một tình trạng da bị nhiễm virus cấp tính thường gặp ở trẻ nhỏ, để đảm bảo sức khỏe, việc phát hiện và điều trị sớm là việc rất quan trọng. Hãy cùng t4ghcm tìm hiểu các thông tin về bệnh tay chân miệng trong bài viết sau đây.  

TỔNG QUAN

Sau đây hãy cùng giải đáp các thắc mắc về bệnh tay chân miệng và các đối tượng có nguy cơ mắc bệnh 

Bệnh tay chân miệng là gì?

Bệnh tay chân miệng là một vấn đề da liễu rất phổ biến, đặc biệt là vào mùa hè hoặc khi thời tiết nóng bức. Xuất hiện những nốt mụn bọc, mưng mủ trên tay, chân, miệng hoặc mặt. Do vi khuẩn hoặc virus gây bệnh, hoặc do dị ứng của cơ thể gây khó chịu và làm suy giảm sức khỏe của người bệnh.

Đối tượng nào có nguy cơ mắc bệnh tay chân miệng?

Bệnh tay chân miệng có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, từ trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh đến trưởng thành. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 5 tuổi là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất do hệ miễn dịch còn non yếu, chưa đủ sức chống lại tác nhân gây bệnh. Trẻ nhỏ hoặc trẻ sơ sinh khi mắc bệnh nếu không có hướng điều trị kịp thời, có khả năng sẽ gặp phải những biến chứng nguy hiểm như viêm phế quản, bại liệt, thậm chí là tử vong.

Đối tượng mắc bệnh tay chân miệng
Đối tượng mắc bệnh tay chân miệng

NGUYÊN NHÂN & TRIỆU CHỨNG

Cùng tìm hiểu nguyên nhân và các triệu chứng để nhận biết bệnh tay chân miệng thường gặp.

Nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng

Nguyên nhân gây bệnh tay chân là do sự lây lan của virus Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71. Vi rút này có thể sống trong đường tiêu hóa và truyền bệnh từ người nhiễm bệnh sang người khác thông qua việc tiếp xúc thông thường như:

  • Trẻ chơi với trẻ bị mắc bệnh hoặc tiếp xúc với chất dịch ở mũi và miệng của bệnh nhân khi họ ho hay hắt hơi.
  • Trẻ tiếp xúc với tường hoặc nền nhà hay các đồ vật khác có chứa virus gây chân tay miệng
  • Không rửa tay sạch sẽ cũng làm virus lây lan

Triệu chứng của bệnh tay chân miệng cổ thường gặp

Các triệu chứng của bệnh bao gồm:

  • Phát ban da nhưng không có triệu chứng trong khoảng thời gian khởi phát bệnh. Các nốt ban thường xuất hiện ở trong lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông và đôi khi ở chính cơ quan sinh dục của trẻ;
  • Gặp trở ngại trong quá trình nhai ăn thực phẩm hoặc bị loét miệng. Chủ yếu xuất hiện trên bề mặt lưỡi, kẽ răng, chân răng hay ở niêm mạc môi.
  • Trẻ em có biểu hiện sốt cao kéo dài không hạ được.
  • Khi ngủ bị đánh thức, tỉnh giấc giữa đêm.
  • Mệt mỏi, lờ đờ.
  • Vã mồ hôi, lạnh toàn thân, chủ yếu ở bàn tay và chân.
  • Trẻ thở nhanh, thở mạnh, thở sâu.
  • Trẻ có biểu hiện như tê chân tay, ngồi không yên, đi đứng khó khăn.

Lưu ý: triệu chứng của bệnh tay chân miệng có thể khác nhau tùy theo từng trường hợp, và một số người có thể không gặp bất kỳ triệu chứng nào. Chính vì vậy, nếu bạn nghi ngờ mình đang mắc bệnh, hãy đến bệnh viện để được kiểm tra và điều trị sớm nhất.

BIẾN CHỨNG

Bệnh nếu không được điều trị kịp thời sẽ để lại các biến chứng vô cùng nặng nề.

Các biến chứng thường gặp của bệnh tay chân miệng

Thần kinh

Bệnh tay chân miệng có thể gây ra các biến chứng thần kinh nặng nề nếu không được điều trị sớm và kịp thời. Những biến chứng này bao gồm viêm não, viêm thân não và viêm não.

  • Các biểu hiện của biến chứng thần kinh bao gồm:
  • Rung giật cơ: tay và chân giật mình bắt đầu với mỗi cơn giật ngắn trong vòng 1-2 giây, thường xuất hiện khi trẻ bắt đầu ngủ hoặc khi nằm.
  • Nóng nảy, hồi hộp, run chi, đi loạng choạng, mắt nhìn ngược, rung giật nhãn cầu.
  • Tăng lực cơ yếu, liệt dây trưởng hoặc dây thần kinh sọ não, có thể dẫn đến suy hô hấp và suy tuần hoàn.

Chúng ta nên chú ý đến những biểu hiện này và điều trị sớm để tránh những biến chứng nặng nề.

Tim mạch và hô hấp

Bệnh tay chân đau có thể dẫn đến nhiều biến chứng chứng tim mạch và hô hấp, bao gồm viêm cơ tim, phù phổi cấp, tăng huyết áp, suy tim và trụy mạch. Dấu hiệu cần chú ý như sau:

  • Tốc độ nhịp tim trên 150 lần/phút
  • Thời gian làm đầy mao mạch hơn 2 giây
  • Da nổi vân màu tím
  • Đổ mồ hôi và tứ chi lạnh

Các giai đoạn diễn ra như sau:

  • Giai đoạn đầu, huyết áp tăng cao chỉ với số huyết áp tâm thu trên 110mmHg (đối với trẻ dưới 1 tuổi), 115 mmHg (đối với trẻ từ 1 đến 2 tuổi) và 120 mmHg (đối với trẻ trên 2 tuổi).
  • Giai đoạn sau, không thể đo được tốc độ nhịp tim và áp huyết, thở nhanh, nông, thở khò khè, hơi thở rít thanh quản và không đều.

Biến chứng của bệnh

Thai kỳ

Việc mắc bệnh tay chân miệng có thể gây nguy cơ sảy thai, tuy nhiên, tỷ lệ xảy ra rất hiếm. Tại bất cứ thời điểm nào trong 3 tháng đầu của thai kỳ, việc mắc bệnh cũng có thể đưa đến biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp và có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và xử trí đủ sớm.

Để phòng tránh rủi ro cho thai kỳ, thai phụ cần hạn chế tiếp xúc gần với những người bị bệnh tay chân miệng. Nếu không gặp biến chứng nguy hiểm, sau khi qua giai đoạn toàn phát, các trẻ sẽ hồi phục hoàn toàn trong vòng từ 3 đến 5 ngày.

Vì vậy, quan trọng là thai phụ nên sớm được phát hiện bệnh và điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe cho thai kỳ và con sắp sinh.

CHẨN BỆNH & ĐIỀU TRỊ

Cùng tìm hiểu các phương pháp chẩn bệnh về điều trị phù hợp để tránh gặp phải những biến chứng nặng nề.

Phương pháp chẩn bệnh bệnh tay chân miệng

Phương pháp chẩn đoán bệnh tay chân miệng (Hand-Foot-Mouth Disease – HFMD) thường bao gồm một số bước sau:

  • Tìm hiểu lịch sử bệnh án: Bác sĩ sẽ hỏi về những triệu chứng gần đây và các lịch sử bệnh tật của bệnh nhân và gia đình.
  • Điều tra về dấu hiệu: Bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu trên cơ thể bệnh nhân, chẳng hạn như nổi đỏ, sưng tấy hoặc bể mẩn trên tay, chân và miệng.
  • Xét nghiệm dịch: Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm dịch để xác định nếu bệnh nhân có mắc bệnh tay chân miệng.
  • Xét nghiệm vi sinh: Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm vi sinh để xác định nếu bệnh nhân mắc bệnh do vi-rút nào.
  • Chẩn đoán bằng hình ảnh: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu chẩn đoán bệnh tay chân miệng bằng cách sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X quang hoặc MRI.

Phương pháp điều trị bệnh bệnh tay chân miệng

Các phương pháp Đông Y

Sử dụng các bài thuốc bắc để điều trị bệnh. Dưới đây là một số bài thuốc gợi ý:

  • Thể thấp độc tập phụ: thạch cao chưa nung 30g, sinh địa hoàng 10g, sừng trâu 20g, huyền sâm 12g, đan bì 10g, tiên trúc diệp (lá tre tươi) 5g, hoàng liên 8g, chi tử 10g, cát cánh 6g cam thảo 5g.
  • Thể thấp nhiệt uẩn kết: dùng hoắc hương 20g, chi tử 6g, kinh giới 8g, sinh cam thảo 6g, sinh thạch cao 15g, nhẫn đông đằng 12g.
  • Thể tâm tỳ tích nhiệt: mộc thông, trúc diệp, xa tiền tử, đăng tâm thảo, sinh địa, cam thảo, liên tử tâm… mỗi thứ 5g.

Lưu ý: Không nên tự ý sử dụng các bài thuốc thùy tiện nên thăm khám và hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn chữa bệnh đúng cách và hiệu quả.

Các phương pháp Tây Y

Bệnh này do virus gây ra và không có thuốc đặc hiệu để điều trị. Việc điều trị bằng thuốc tây y chỉ tập trung giải quyết các triệu chứng và biến chứng của bệnh, một số biện pháp điều trị bao gồm:

  • Hạ nhiệt bằng cách cho trẻ sử dụng thuốc acetaminophen khi sốt cao
  • Bổ sung đủ nước bằng cách cho trẻ uống dung dịch điện giải, bổ sung vitamin C, kẽm khi trẻ sốt và loét miệng.
  • Điều trị loét miệng bằng cách sử dụng dung dịch glycerin borat và sử dụng gel rơ miệng để giảm đau và sát khuẩn.
  • Nếu có triệu chứng não- màng não, cần sử dụng thuốc chống co giật và tiếp tục điều trị chuyên sâu.

Nên chọn phương pháp Đông Y hay Tây Y để điều trị bệnh tay chân miệng

Trước khi quyết định chọn phương pháp nào, hãy tìm hiểu về ưu nhược điểm của cả hai phương pháp sau đây:

So sánh 2 phương pháp Đông Y và Tây Y

Đông Y

Tây Y

Ưu điểm

– Điều trị dứt điểm bệnh

– 100% nguyên liệu thiên nhiên, an toàn

– Chi phí điều trị hợp lý

– Giảm các triệu chứng nhanh chóng

– Dễ dàng sử dụng

Nhược điểm

– Cần kiên trì điều trị trong thời gian dài

– Chi phí khá cao

– Không thể điều trị dứt điểm các triệu chứng bệnh

– Có thể gặp các tác dụng phụ

Kết luận

Một số người sẽ tìm kiếm sự trợ giúp từ phương pháp Đông Y, trong khi một số người khác sẽ tìm kiếm sự trợ giúp từ phương pháp Tây Y. Quyết định chọn phương pháp nào phụ thuộc vào nhu cầu và tình trạng của người bệnh. Tuy nhiên, phương pháp điều trị bằng Đông Y hiện nay đáng được đánh giá cao vì tính an toàn cao, không gây những tác dụng phụ và khó chịu cho cơ thể, ngoài ra thuốc bắc có tính hàn và giải độc tốt.

PHÒNG BỆNH

Phòng bệnh tay chân miệng có thể thực hiện qua các biện pháp sau:

  • Giữ gìn sức khỏe: ăn chín nấu sôi, vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ, rửa tay thường xuyên với xà phòng
  • Không tiếp xúc với người bị bệnh: Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh tay chân miệng hoặc bệnh nhân của những bệnh liên quan.
  • Sử dụng vắc-xin chống lại vi rút: tiêm vắc-xin, để chống lại vi rút gây bệnh.
  • Kiểm tra sức khỏe thường xuyên: Hãy đến bệnh viện để kiểm tra sức khỏe và điều trị sớm nếu xuất hiện các triệu chứng bệnh.

Các biện pháp phòng bệnh

Q&A

Bệnh tay chân miệng có nguy hiểm không?

Có. Bệnh tay chân miệng nguy hiểm đối với trẻ em, người cao tuổi hoặc với những người có điều kiện sức khỏe không tốt. Nếu bệnh tay chân miệng không được điều trị kịp thời và đúng cách, nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm màng não, tim mạch, hô hấp

Bệnh tay chân miệng có di truyền không?

Câu trả lời là Có. Bệnh tay chân miệng có thể di truyền từ người bệnh sang người khác qua các tiếp xúc trực tiếp hoặc tiếp xúc với đồ dùng hoặc môi trường bị nhiễm virus.

Bệnh tay chân miệng có chữa khỏi được không?

Việc chữa khỏi bệnh tay chân miệng phụ thuộc vào mức độ của bệnh và các triệu chứng cụ thể mà mỗi người mắc phải. Chính vì vậy, các chuyên gia y tế sẽ phải đánh giá tình trạng của bệnh nhân và điều trị phù hợp. Nếu bệnh được điều trị sớm và hiệu quả, thì có thể được chữa khỏi hoàn toàn.

Lời kết:

Trên đây là các thông tin mà t4ghcm đã cung cấp cho các độc giả về bệnh tay chân miệng. Mong rằng những kiến thức này sẽ giúp mọi người phòng tránh và điều trị bệnh hiệu quả.

5/5 - (1 bình chọn)

Tin liên quan